بررسی علل اختلاف ترجمه های فارسی قرآن کریم

چکیده:‏ قرآن کریم به عنوان قانون اساسی زندگی انسان از سوی خداوند مهربان برای هدایت اشرف مخلوقاتش توسّط خاتم ‏پیامبران و افضل انبیاء(صلوات الله علیهم) ابلاغ گردیده است. گرچه این کتاب مقدّس به زبان عربی است ولی مخاطب آن ‏تمامی مردم از هر زبان و فرهنگ و قوم و قبیله ای هستند و برای رسیدن به سعادت حقیقی که هدف خلقت ایشان است، ‏راهی بهتر از عمل به این دستورالعمل آسمانی ندارند.‏ از این رو یادگیری زبان عربی و یا ترجمه قرآن کریم نیاز ضروری هدایت انسان هایی است که زبان مادری آنها غیر از ‏زبان قرآن است. در این راستا افراد زیادی دست به ترجمه این کتاب مقدّس به زبان های گوناگون زده اند تا محتوای آن را ‏به مردم غیر عرب منتقل سازند.‏ امّا مسأله این است که امکان ترجمه کامل و بدون عیب و نقص این کتاب به دلیل دارا بودن ویژگی های متعدّد مانند ‏بطون معنایی، اصطلاحات، فصاحت و بلاغت خاصّ و... و از آنجایی که تنها کتابی است که تمامی الفاظ آن نیز از سوی ‏خداوند حکیم نازل گردیده است، وجود ندارد و هیچ یک از ترجمه های انجام شده قابل مقایسه با متن اصلی قرآن مجید ‏نیستند و این مسأله باعث شده افراد زیادی دست به ترجمه قرآن بزنند و ترجمه های قبلی را ناقص و یا معیوب بدانند و ‏در نتیجه بین این ترجمه ها اختلافات فراوانی وجود داشته باشد که بعضاً مردم را سردرگم نموده است. ‏ در این پژوهش با هدف شناسایی علل و عوامل اختلافات زیاد بین ترجمه های قرآن و تشخیص و معرّفی دلایلی که ‏امکان رفع آن وجود دارد و با حلّ آن می توان ترجمه ای صحیح تر و نزدیک تر به حقیقت معنایی کلام ا... مجید ارائه نمود، ‏به مطالعه پنجاه و چهار ترجمه فارسی قرآن کریم پرداخته و برخی از آیاتی که این اختلاف ترجمه ها باعث ایجاد تفاوت ‏در فهم آنها گردیده به روش مقایسه ای مورد دقّت و بررسی قرار گرفته است.‏ در پی این تحقیق 22 علّت برای این اختلافات اقامه شده که برای آنها بعضی از آیات قرآن کریم به عنوان مصداق و ‏نمونه ذکر گردیده است. برخی از این علل مربوط به ویژگی های لفظی قرآن کریم و برخی دیگر مربوط به معانی و ‏مفاهیم این کتاب مقدّسند و در مواردی نیز اختلافات ناشی از خطا و اشتباه مترجمان و یا جهت گیری های فکری، ‏اعتقادی و... آنان است.‏ نگارنده در این پژوهش تنها به توصیف این علل پرداخته و حتّی الامکان از قضاوت بین ترجمه ها و امتیازدهی به آنها ‏خودداری نموده است.‏